«مثلث برمودا» نام سرزمینی اعجاب‌انگیز است که برای سال‌هاخبرهایش با ترس، تعجب وشگفتی همراه بوده‌است. سرزمین گم‌شدگانی که هیچ اثری از آنها پیدا نمی‌شد. هواپیمایی که درحال عبور از آسمان این سرزمین است، ناگهان در دوردست‌ها، ابرهایی تیره با رنگ‌هایی عجیب و غریب و چراغ‌هایی در دل آن، در همان لحظه، تمام دگمه‌ها و درجه‌ها و دستگاه‌های الکتریکی از کار می افتند، قطب‌نما، سرگردان می‌چرخد و به‌وضوح (در مقایسه با موقعیت خورشید) جهت دیگری را نشان می‌دهد… از اینجا به بعد را دیگر نمی‌دانیم چون ارتباط بی‌سیم با هواپیما قطع می‌شود و نامی دیگر به فهرست هواپیماهای گمشده در این سرزمین، اضافه می‌شود. کشتی‌هایی که در طوفان برای همیشه ناپدید می‌شدند و مسافرانی که هیچگاه باز نمی‌گشتند. اتفاقی که نزدیک یک‌دهه است که دیگر نیافتاده‌است.
گروهی، اتفاقات این سرزمین را به ارواح نسبت می‌دادند، گروهی آن‌را به موجوداتی که زیر اقیانوس زندگی می کنند و گروهی هم اتفاقات عجیب و غریب این ناحیه را به موجودات فضایی نسبت می‌دهند.
شاید بتوان گفت که اوج اتفاقات و ماجراهای مثلث برمودا، در دهه 1960 بود؛ در اوج جنگ سرد . البته در سرزمینی مثلثی شکل که یک ضلع آن را ایالات متحده و ضلع دیگرش را یکی از مهم‌ترین شرکای اتحاد شوروی، یعنی کوبا تشکیل می‌دهند و ضلع سومش هم یکی از توفان‌خیزترین مناطق اقیانوس اتلس است، چنین اتفاقاتی بعید به‌نظر نخواهد رسید.
در این مقاله می‌خواهیم نگاهی اجمالی و گذرا داشته باشیم بر شایعاتی که پیرامون «خطرناک‌ترین و مرموز‌ترین» بخش جهان وجود دارد و ببینیم چرا این افسانه پدید آمده است.
«مثلث برمودا» که به آن «مثلث شیطانی» هم می‌گویند، منطقه‌ای در بخش غربی شمال اقیانوس اتلس است که گفته می‌شود تعدادی هواپیما و کشتی به طرزی مرموز و اسرارآمیز در این منطقه ناپدید شده‌اند. بعضی بر این باورند که نحوه ناپدید شدن این هواپیماها و کشتی‌ها به گونه‌ای بوده است که نمی‌توان آن را به خطاهای انسانی، عیب و نقص تجهیزات، دزدی دریایی، بلاها و فاجعه‌های طبیعی، توطئه‌چینی یا… نسبت داد. بعضی از مردم می‌گویند برمودا منطقه عجیبی است که در آن قانون‌های طبیعت شکل دیگری دارد و قانون‌های فیزیکی که دانشمندان آنها را اعمال می‌کنند در آنجا صادق نیست و دیگر اعتبار ندارد، بلکه در آنجا قواعد دیگری در کار است که هنوز بشر آنها را نشناخته است. بعضی هم می‌گویند ابرقدرت‌ها در این منطقه پایگاه نظامی فوق‌سری دارند و نمی‌خواهند کسی از سر کنجکاوی، خبرچینی یا جاسوسی به آنجا برود. حتی بعضی پا را از اینها هم فراتر می‌گذارند و مدعی هستند موجودات فرازمینی که از کهکشان‌ها و سیاره‌های دیگر به زمین آمده‌اند، پایگاهی در مثلث برمودا دارند و از آنجا بر کل جهان مدیریت می‌کنند و چون نمی‌خواهند کسی از اسرار آنها سردرآورد، فضول‌ها را به چنین سرنوشت وحشت‌آوری دچار می‌کنند! در مورد موقعیت مکانی برمودا باید گفت که مثلث برمودا، مثلثی فرضی در اقیانوس اتلس است که تنگه فلوریدا، جزیره پورتوریکو و جزیره برمودا، سه راس آن را تشکیل می‌دهند. البته لازم به ذکر است که این تعریف از مثلث برمودا تنها یکی از بسیار تعریف‌های مثلث برموداست و هرکدام از نویسندگان بر حسب سلیقه خود این منطقه را بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از آنچه در این جا توصیف کردیم، معرفی کرده‌اند. در عین حال یک نکته در این میان اهمیت بسیار دارد و آن هم توجه به این نکته است که هرچند کل مثلث برمودا منطقه‌ای عجیب و خوف‌آور معرفی شده است که در آن اتفاق‌های ناخواسته روی می‌دهد اما تمرکز این اتفاق‌ها در همه‌جای مثلث هم یکسان نیست و در ضلع جنوبی این مثلث، یعنی خطی که فلوریدا را به پورتوریکو وصل می‌کند و حوالی باهاما، اتفاق‌های بیشتری روی داده‌است.
برمودا خبرساز می‌شود
رد اولین ادعاهای مربوط به ناپدید شدن غیرطبیعی شناورها و هواپیما در برمودا را باید در 16 سپتامبر 1950 در آسوشیتدپرس گرفت. در آن روز خبرنگاری به نام جونز مدعی شد این ناپدید شدن‌ها غیرطبیعی است (در نظر داشته باشید که مشهورترین اتفاق در مورد پدیده‌های غیرطبیعی مثلث برمودا، پرواز شماره 19 است که پنج دسامبر 1945 روی داد). دو سال بعد هم مجله «fate» مقاله کوتاهی به قلم «جورج سند» منتشر کرد با عنوان «دریایی شگفت‌انگیز در همسایگی ما». موضوع این مقاله بررسی ناپدید شدن چند هواپیما و کشتی از جمله پرواز شماره 19 بود. «پرواز 19» اسکادرانی بود که از پنج هواپیمای بمب‌افکن نیروی دریایی تشکیل می‌شد و به یک ماموریت آموزشی می‌رفت. در همین مقاله بود که «سند» موضوع وجود منطقه‌ای مثلثی‌شکل و مرموز را برای اولین بار مطرح ساخت و مدعی شد که حوادثی را که در این مثلث روی می‌دهد نمی‌توان با پدیده‌های شناخته شده عادی تشریح کرد. بدین ترتیب افسانه «مثلث برمودا» شکل گرفت.چیزی که بر این حدس و گمان‌ها افزود آن بود که پایگاه برای نجات جان اسکادران گمشده، یک فروند هواپیمای مارینر با نه نفر سرنشین به جست‌وجوی آنها فرستاد اما این هواپیما هم ناپدید شد. بعدها خدمه یک نفتکش مدعی شدند هنگام خروج از ساحل فلوریدا انفجاری را در همان زمانی که هواپیمای گشتی می‌بایست در آن منطقه باشد، مشاهده کرده‌اند. هرچند در اصل و اساس این ماجرا هیچ شک و تردیدی نیست اما برخی از جزئیاتی که برای حل معما ضروری است، در دست نیست. هوا ابتدا آرام بود اما کم‌کم و در زمان پایان حادثه توفانی شد. در گزارش پایگاه هوایی و اسناد مکتوب مکالمه بین تیلور و دیگر خلبانان پرواز19 نیز از مشکل قطب‌نما یا موارد دیگر نشانی دیده نمی‌شود.
در آوریل 1962، مجله «American Legion» برای بررسی غیرطبیعی بودن این منطقه، صرفا به بزرگ‌نمایی پرواز 19 پرداخت. نویسنده در آن مقاله گفته بود که خلبان به سرپرست پرواز می‌گوید: «ما به منطقه‌ای می‌رویم که آبش سفیده، مثل اینکه هیچ چیز درست کار نمی‌کنه و ما نمی‌دونیم کجاییم. آب سبزه، سفید نیست». مقاله جورج سند اولین مقاله‌ای بود که مدعی شد عواملی غیرطبیعی باعث حادثه پرواز 19 شده‌اند. در فوریه 1964 نشریه «Argosy» مقاله‌ای به قلم «وینست گادیس» منتشر کرد. «مثلث مرگبار برمودا» عنوان مقاله گادیس بود. وی در آن مقاله گفت: «پرواز 19 و دیگر موارد ناپدید شدن هواپیما و شناورها، بخشی از یک رشته اتفاق‌های عجیب و شگفت‌انگیز در این منطقه است». گادیس سال بعد به شاخ و برگ‌های این مقاله افزود و آن را به صورت کتابی با نام «افق‌های ناپیدا» منتشر کرد. البته سال‌های بعد هم نویسندگان بسیاری پیدا شدند که کتاب‌هایی منتشر کردند و هرچند گزارش‌ها و مصاحبه‌های او را در کتاب‌های خود داشتند اما بیشتر این کتاب‌ها شبیه همین کتاب گادیس بودند. ازجمله این کتاب‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: «فراموش‌شدگان» اثر جان دالاس اسپنسر (1969)، «مثلث برمودا» اثر چارلز برلیتز (1974)، «مثلث شیطان» اثر ریچارد وینر (1974) . در همه این کتاب‌ها هم این‌گونه استدلال می‌کردند که عوامل غیرطبیعی باعث این رویدادها شده‌اند.
کارآگاه وارد می‌شود
«لارنس دیوید کوشچه» را به راستی باید یک قهرمان محسوب کرد. در زمانی که همه بر غیرطبیعی بودن رویدادهای مثلث برمودا تاکید داشتند، وی یک تنه ادعا کرد که هیچ چیز در مثلث برمودا غیرطبیعی نیست. کوشچه که یک محقق دانشگاه ایالت آریزونا بود که در سال 1975 کتابی نوشت با عنوان «راز مثلث اسرار برملا شد». وی در این کتاب تاکید کرد بسیاری از ادعاهایی که گادیس و نویسندگان پس از وی مطرح کرده‌اند مشکوک، اثبات‌نشده و در بسیاری موارد اغراق‌شده است. با پژوهش‌های کوشچه مشخص شد که ادعاهای برلیتز دقیق نیست و با گفته‌های شاهدان عینی- کسانی که خود در اصل ماجرا حاضر بودند و دیگر کسانی که از ماجرا باخبر بودند- مغایرت‌ها و ناهمخوانی‌های بسیاری دارد؛ برای مثال کوشچه در کتاب خود، مواردی را ذکر می‌کند که در گزارش‌های اثبات‌کننده غیرطبیعی بودن حوادث مثلث برمودا، کاملا اشتباه است. یکی از این موارد، ناپدید شدن «دونالد کراوهارت»- جهانگرد قایق‌سواری- است که برلیتز مدعی شد از رازهای مثلث برموداست، در حالی که شواهد آشکارا خلاف آن را نشان می‌دهد؛ مثال دیگر از این هم جالب‌تر است. برلیتز در کتاب خود مدعی شده بود که یک لنج حمل سنگ معدن سه روز پس از خروج از بندری در اقیانوس «اتلس» گم شد و دیگر هیچگاه اثری از آن به دست نیامد. این در حالی است که این لنج سه روز پس از خروج از بندری به همین نام در اقیانوس «آرام» گم شده بود. علاوه بر این، کوشچه تأکید می‌کند درصد زیادی از حوادثی که برای اثبات رازآمیز بودن مثلث برمودا بیان می‌شود، در حقیقت بیرون از منطقه روی داده است. روش کار کوشچه هم بسیار ساده بود. وی روزنامه‌های مربوط به تاریخ حادثه‌های خاص را بررسی می‌کرد و به دنبال خبرهایی بود که احتمالا به حادثه مثلث برمودا ربط دارد؛ برای مثال در بسیاری از موارد، در روز گم شدن یک قایق آب و هوای منطقه توفانی بوده و گم‌شدن قایق در چنین روزی را نمی‌توان حادثه‌ای فراطبیعی قلمداد کرد. این در حالی است که بد بودن وضعیت آب و هوا یا توفانی بودن این مناطق هیچگاه در گزارش‌های اثبات‌کننده برمودای خوف‌آور ذکر نمی‌شود.
خلاصه آنکه کوشچه دلایل بسیاری ذکر می‌کند و از اساس مرموز بودن مثلث برمودا را منکر می‌شود. عمده‌ترین دلایل وی اینها هستند:
تعداد کشتی‌ها و هواپیماهایی که در این منطقه گم شده‌اند، از متوسط حوادث در دیگر مناطق جهان چندان بیشتر نیست.
در منطقه‌ای که بارها توفان‌های استوایی در آن روی می‌دهد، گم شدن تعدادی هواپیما و کشتی، نه می‌تواند بیش از اندازه تلقی شود و نه چندان مرموز است؛ این در حالی است که برلیتز و دیگر نویسندگان، چنین توفان‌هایی را در کتاب‌های خود ذکر نکرده بودند.
بعضی از پژوهشگران کم‌دقت هم باعث شده‌اند که در گزارش‌های مربوط به مثلث برمودا، درباره تعداد این حوادث اغراق شود؛ برای مثال بارها گزارش شده است که قایقی گم شده است اما پس از بازگشت قایق، خبری در مورد بازگشت آن منتشر نشده است.
* در برخی موارد، خبر ناپدید شدن هواپیما اصلا صحت نداشت. در سال 1937 شایعه شد که یک فروند هواپیما در ساحل ویتونای فلوریدا سقوط کرد. طبق این خبر، حادثه در مقابل چشم صدها شاهد عینی رخ داده است اما وقتی که روزنامه‌های آن تاریخ را ورق می‌زنیم، هیچ خبری نمی‌بینیم.
دیگران چه می‌گویند؟
در سال 1992 شبکه چهار تلویزیون انگلیسی برنامه‌ای تهیه کرد با عنوان «مثلث برمودا». تهیه‌کننده فیلم، «جان سیمسونز» از شرکت «جئوفیلمز» بود. آنها برای تهیه فیلم خود از شرکت بیمه «لویدز» لندن، پرسیدند آیا تعداد کشتی‌هایی که در منطقه برمودا غرق شده‌اند، بیش از دیگر مناطق است. شرکت لویدز تاکید کرد تعداد کشتی‌هایی که در این منطقه غرق شده‌اند نسبت به دیگر مناطق چندان بیشتر نیست. به خاطر داشته باشید اگر در منطقه‌ای حوادث غیرطبیعی (مانند جنگ) روی دهد، شرکت لویدز کشتی‌هایی را که از آن منطقه عبور می‌کنند، یا بیمه نمی‌کند یا مبلغ بیمه را به شدت افزایش می‌دهد.
آمار گارد ساحلی ایالات متحده هم نظر بیمه لویدز را تایید می‌کند. به عقیده گارد ساحلی ایالات متحده، با توجه به تعداد بسیار زیاد کشتی‌ها و هواپیماهایی که مرتب از این منطقه عبور می‌کنند، تعداد هواپیماها و کشتی‌های ناپدید شده کم محسوب می‌شود.
گارد ساحلی حوادثی را که در برمودا روی می‌دهد، به شدت زیرنظر دارد اما بسیاری از گزارش‌هایی که نویسندگان درباره حوادث مثلث برمودا می‌نویسند، آشکارا با اسناد و مدارک گارد ساحلی مغایرت دارد. برای مثال در سال 1972 یک کشتی نفتکش به نام “Fogg” آتش گرفت و در خلیج مکزیک به اعماق دریا فرو رفت. گارد ساحلی از بقایای این کشتی عکس گرفت و اجساد بسیاری را از آب بیرون آورد. این در حالی است که یکی از نویسندگان مدعی شد اجساد همه خدمه کشتی ناپدید شده است و فقط کاپیتان را پشت میزش در کابین در حالی پیدا کرده‌اند که وی یک فنجان در دست داشت و مشغول صرف قهوه بود! گذشته از این برخی از مخالفان استدلال جالبی دارند. آنها می‌گویند خشکی‌های زیادی در مثلث برموداست؛ مثل بخش‌هایی از پورتوریکو، باهاما و خود جزیره برمودا. تاکنون هیچ دلیل و مدرکی برای وقوع حوادث غیرطبیعی در این خشکی‌ها گزارش نشده است. شهر «فری پورت» در درون این مثلث شوم قرار دارد که یکی از بندرگاه‌های بسیار مهم است و در فرودگاه این شهر سالانه 50 هزار پرواز صورت می‌گیرد. هر ساله میلیون‌ها گردشگر و جهانگرد از این منطقه دیدار می‌کنند اما تاکنون هیچ یک از این جهانگردان گزارشی از وقوع حوادث غیرطبیعی ارائه نکرده‌اند.
بدل‌های مثلث برمودا مثلث برمودا
مثلث برمودا بسیار عجیب و ناشناخته است و همیشه توجه افراد زیادی را از سرتاسر جهان به خود مشغول داشته است. به همین دلیل هم مثل همه چیزهای عجیب یا جذاب دیگر همزاد یا خواهرخوانده دارد. خواهرخوانده «مثلث برمودا»، «دریای شیطان» و «مثلث اژدها» در دریای فیلیپین است و مشهور است که به‌یکباره شناورها و خدمه را می‌بلعد. در آنجا افسانه‌هایی بر سر زبان‌هاست که می‌گویند این منطقه از آن سلسله‌های پادشاهی گمشده‌ای است که هم‌اکنون در زیر دریا ساکنند. افسانه دیگری نیز در مورد مثلث اژدها گفته می‌شود و آن اینکه اژدهایی مخوف و غول‌پیکر در اعماق آب‌های این منطقه زندگی می‌کند و هرگاه که گرسنه می‌شود، خدمه کشتی‌ها را می‌بلعد یا چنان بزرگ است که هر وقت حرکت می‌کند، امواج بسیار بزرگی پدید می‌آید که کشتی‌ها را به کام خود می‌کشد. به هر حال این روایت هم از عنصرهایی برای تبدیل شدن به یک قصه خوفناک و پرکشش استفاده می‌کنند. دولت ژاپن در سال 1950، این منطقه را منطقه خطرناک معرفی کرد و به ماهیگیران توصیه کرد دیگر به این منطقه سفر نکنند. اما اوج داستان: در سال 1952 شناوری تحقیقاتی از جانب دولت ژاپن برای بررسی ابهام‌های موجود در مورد دریای شیطان به این منطقه اعزام شد که هیچگاه بازنگشت و همه 22سرنشین آن برای همیشه مفقود شدند و هیچگاه رد و نشانی از این شناور به دست نیامد.
