هیولای ابــولا
علی رنجبران | قبل از امسال، ابولا ویروس و بیماریی مخصوص روستا‌های دور افتاده آفریقا بود. حالا این بیماری نه تنها غرب آفریقا را در نوردیده، بلکه چهار نفر را در آمریکا بیمار کرده که حال یکی از آنها به شدت وخیم است. گسترش ابولا همه را به وحشت‌انداخته و مطابق آخرین آمار‌ها هر پنج ساعت یک نفر در سیرالئون به این بیماری مبتلا می‌شود. در لیبریا و و سیرالئون سیستم بهداشتی از کار افتاده، کمپ‌های بهداشتی درهم شکسته ، قرنطینه‌ها شکسته شده و جنازه افراد درگذشته در خیابان‌ها باقی مانده است. به نظر می‌رسد شیوع جدید ابولا از شیوع‌های قبلی بسیار جدی‌تر و خطر ناک‌تر است و ممکن است هر آن و بر اثر یک اشتباه به یک پاندمی یا جهانی شدن بیماری تبدیل شود.
سازمان بهداشت جهانی که این بیماری را بزرگ‌ترین بحران جهانی در زمان صلح نام نهاده است، می‌گوید اگر اقدامات بهداشتی موفق نباشد تا اواسط پاییز حدود ۲۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا خواهند شد. مرکز مبارزه و پیشگیری بیمار‌های آمریکا می‌گوید: «اگر آلوده شدن افراد با روند فعلی ادامه یابد، تا اول زمستان ۴/۱ میلیون نفر به این بیماری مبتلا خواهند شد.» سازمان پزشکان بدون مرز هم در بیانیه‌ای اعلام کرده هر چه سریع‌تر به تیم‌های نظامی و غیرنظامی با قابلیت کار در فجایع بیولوژیک نیاز است، زیرا شیوع ابولا بدون اعزام نیروی گسترده متوقف نخواهد شد. این سازمان همچنین خواستار افزایش بیمارستان‌های صحرایی مجهز به بخش‌های قرنطینه، کادرهای مجرب پزشکی آماده برای اعزام و پشتیبانی هوایی برای انتقال بیماران و پزشکان در منطقه غرب آفریقا شده و از تعلل کشور‌ها برای مقابله با این بیماری به‌شدت انتقاد کرده است. از زمان آغاز شیوع حدود ۲۰۰ نفر از پرسنل درمانی به این بیماری مبتلا شده‌اند که نیمی از آنها جان‌شان را از دست داده‌اند. به گفته رئیس سازمان پزشکان بدون مرز، کشورهایی که از ظرفیت لازم برخوردارند، مسوولیت بشردوستانه و سیاسی دارند تا با پیشقدم شدن برای کنترل این ویروس مرگبار، به این فاجعه روبه‌گسترش در برابر دیدگان جهان واکنشی مناسب نشان دهند. ترس از شیوع این بیماری در مراکز پر جمعیت شهری باعث وضع مقررات منع آمد و شد در شهر‌های بزرگ لیبریا و سیرالئون شده است.
کور سوی امید
البته همه اخبار بد نیستند و اخیرا خبر‌های خوبی در مورد ابولا به گوش رسیده است. آمریکا اخیرا اعلام کرده می‌تواند چهار هزار نیرو نظامی آموزش دیده برای مقابله با بیماری به غرب آفریقا بفرستد. درمان یک پرستار فرانسوی با درمان‌های جدید از جمله امیدواری‌ها در مقابله با این بیماری است.
تصویر میکروسکوپی از ویروس ابولا
آزمایش موفقیت‌آمیز یک واکسن روی میمون‌ها از دیگر موارد امیدوارکننده برای مقابله با بیماری ابولا بوده است. این بیماری تا به حال جان بیشتر از ۳۳۰۰ نفر را گرفته است.( برای اطلاعات بیشتر در باره ویروس ابولا و نحوه گسترش آن به تازه‌های شماره ۱۰۸ مجله مراجعه کنید). همچنین اخیرا چند بیمار در مونرویا، پایتخت لیبریا و در مراکز تازه تاسیس از بیماری جان سالم به در بردند و همین موضوع باعث ایجاد امیدواری‌هایی در این کشور‌ها شده است. این مرکز زیر نظر پزشکان اوگاندایی اداره می‌شود و این موفقیت باعث شکل‌گیری دوباره مراکز درمانی شده است. با این حال سازمان بهداشت جهانی می‌گوید هنوز به دو هزار تخت بیمارستانی جدی همراه با امکانات قرنطینه در منطقه نیاز دارد. خوشبختانه در نیجریه و سنگال هیچ مورد جدید در یک ماه گذشته ثبت نشده است و اوضاع در گینه تحت کنترل باقی مانده است. اگرچه در لیبریا و سیرالئون اوضاع همچنان وخیم است، با این حال نشانه‌هایی از امیدواری به چشم می‌خورد و متخصصان می‌گویند اگر گسترش در مناطق شهری متوقف شود، بیماری تحت کنترل در خواهد آمد.