سوریه (استان روم)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مختصات: ۳۶°۱۲′ شمالی ۳۶°۰۹′ شرقی

نقشهٔ امپراتوری روم در سال ۱۲۵ میلادی و موقعیت استان سوریه در آسیای غربی

سوریه یکی از استان‌های روم بود. این منطقه در سال ۶۴ پیش از میلاد توسط پومپه، سیاست‌مدار و جنگ‌سالار رومی و در پی پیروزی در سومین نبرد از جنگ‌های میتراداتی به خاک روم ضمیمه شد و برای هفت سده تحت حکومت روم و سپس بیزانس قرار داشت تا آنکه در سال ۶۳۶ میلادی به‌دست فاتحان مسلمان افتاد.

تاریخچه

استان سوریه در نقشهٔ امپراتوری روم با رنگ قرمز مشخص شده‌است

ارتش سوریه در نخستین دورهٔ پس از تشکیل امپراتوری روم موسوم به «پرینسیپاتو»، سه لژیون از ارتش امپراتوری را تشکیل می‌داد که وظیفهٔ پاسداری از مرزهای بین روم و امپراتوری اشکانیان را برعهده داشت. همچنین با حمایت این ارتش بود که وسپاسیان در نخستین سدهٔ میلادی دست به کودتا زد و در بحران سدهٔ سوم نیز استان سوریه از اهمیتی حیاتی و استراتژیک برخوردار بود.

از اواخر سدهٔ دوم میلادی، تنی چند از سوری‌های سرشناس ازجمله کلودیوس پمپیانوس و آویدیوس کاسیوس وارد سنای روم شدند. حتی در سدهٔ سوم برخی از اهالی سوریه همچون فیلیپ عرب توانستند به جایگاه امپراتوری دست یابند. این استان همچنین از سال ۲۶۰ تا ۲۷۳ بخشی از امپراتوری جداشدهٔ پالمیرا بود.

پس از روی کار آمدن دیوکلتیان در سال ۲۸۴ و انجام اصلاحات حکومتی و تقسیمات اداری از سوی او، سوریه همراه با چند استان دیگر زیر بخش حاکم‌نشین شرقی قرار گرفت. پس از آن در زمانی بین سال‌های ۳۳۰ تا ۳۵۰ (احتمالاً پیرامون ۳۴۱)، استان ایوفراتنسیس در جنوب سوریه موسوم به کوئله‌سوریه، در کرانهٔ باختری رودفرات که پیشتر قلمرو پادشاهی کماژن بود به‌وجود آمد و هیراپولیس به‌عنوان پایتخت آن انتخاب گردید. اما کوئله پس از حدود سال ۴۱۵ بازهم دستخوش تقسیماتی دیگر شد و دو استان جدید به نام‌های سوریه یک به پایتختی انطاکیه و سوریه دو یا سالوتاریس به پایتختی آپامیا از آن به‌وجود آمد. پس از آن ژوستینیان یکم، امپراتور بیزانس، در سال ۵۲۸ استان ساحلی کوچک تئودوریاس را در منطقه‌ای از خاک هر دو استان پایه‌گذاری کرد.

این منطقه در دوران امپراتوری بیزانس به‌عنوان یکی از مهمترین استان‌های روم شرقی باقی ماند اما در فاصلهٔ ۶۰۹ تا ۶۲۸ به تصرف ساسانیان آمد تا آنکه هراکلیوسآنجا را بازپس‌گرفت. اما در نهایت استان سوریه پس از نبرد یرموک در اوت سال ۶۳۶ و سقوط انطاکیه، به دست فاتحان مسلمان افتاد.

جستارهای وابسته

• تاریخ سوریه

منابع

• 
  

[نهفتن]استان‌های امپراتوری روم (سده‌های چهارم تا هفتم)
روم باختری (۴۷۶–۳۹۵)
فرمانده‌نشین ایتالیا	قلمرو حومه‌ای ایتالیا آپولیا و کالابریا  • بروتیا و لوسانیا  • کامپانیا  • کُرس  • پیکنوم حومه‌ای  • سامنیوم  • ساردنی  • سیسیل  • توسکیا و اومبریا  • والریای حومه‌ای قلمرو خواروبار ایتالیا آلپ کوتی  • فلامینا و پیکنوم خواروباری  • لیگوریا و آئمیلیا  • رائتیا  • ونیس و ایستریا قلمرو آفریقا آفریقا  • بیزاسنا  • موریتانیای سزاری  • موریتانیای سطیفی  • نومیدیای سیرتایی  • نومیدیای لشکری  • طرابلسیه قلمرو پانونیا دالماتیا  • نوریکوم  • نوریکوم مدیترانه  • پانونیای یکم  • پانونیای دوم  • ساویا  • والریا
فرمانده‌نشین گل	قلمرو گل آلپ پونینا  • گل بلژیکی  • ژرمنستان علیا  • ژرمنستان سفلی  • گل لیونی  • سکوآنی بزرگ قلمرو وین آلپ دریایی  • گل آکیتنی  • گل ناربونی  • نووم‌پوپولانیا  • وینی قلمرو اسپانیا هیسپانیای بائتیک  • بالئارس  • هیسپانیای کارتاژی  • گالاسیا  • لوسیتانیا  • موریتانیای طنجه  • هیسپانیای تراکوننسی قلمروی بریتانیا بریتانیای یکم  • بریتانیای دوم  • فلاویای سزاری  • ماکسیمای سزاری  • والنسیا (۳۶۹)
روم خاوری (حدود ۶۴۰-۳۹۵)
فرمانده‌نشین ایلیریکوم	قلمرو داچیا داچیای مدیترانه‌ای  • داچیای ریپنزی  • داردانیا  • موسیا  • پروالیتانا قلمرو مقدونیه آخائیا  • کرت  • اپیروس قدیم
فرمانده‌نشین خاور	قلمرو تراکیه اروپا  • همیمونتوس  • موسیا دو  • رودوپه  • سکائستان کوچک  • تراکیه  قلمرو آسیا آسیا  • کاریا  • هلسپونت  • جزایر  • لیکائونیا (۳۷۰)  • لیکیه  • لیدیه  • پامفیلیا  • پیسیدیا  • فریگیه سلامت  • فریگیه پاکاتیانی قلمرو پنتوس ارمنستان یکم  • ارمنستان دوم  • ارمنستان مهتر  • سوفنه  • ارمنستان سوم (۵۳۶)  • ارمنستان چهارم (۵۳۶)  • بیتینی  • کاپادوکیه یکم  • کاپادوکیه دوم  • گالاتیا یک  •گالاتیا دو سلامت  • هلنوپونتوس  • هونوریاس  • پافلاگونیا  • پونتوس پولمونیایی قلمرو خاور عربستان پترایی  • کیلیکیه یکم  • کیلیکیه دوم  • قبرس  • فراتستان  • ایسوریا  • میان‌رودان  • خسروان  • فلسطین یک  • فلسطین دو  • فلسطین سه سلامت  • فنیقیه  •فنیقیه لبنانی  • سوریه یک  • سوریه دو سلامت  • تئودوریاس (۵۲۸)  قلمرو مصر مصر  • آرکادیا  • آگوستامنیکا  • لیبی علیا  • لیبی سفلی  • طیبه علیا  • طیبه سفلی
دیگر نواحی	تاورستان  • لازستان (۵۳۲/۵۶۲)  • اسپانیا (۵۵۲)