بــبر فــولادی

نویسنده: محمدحسین جهان‌پناه

«تی-90» در حال حاضر مهم‌ترین تانک صادراتی روس‌هاست و از خیلی جهات آسان‌ترین و دردسترس‌ترین تانک مدرنی است که می‌توان در نیمه‌ی شرقی دنیا تهیه کرد، تانکی که تا همین چند وقت پیش، زمزمه‌های خرید آن در ایران هم به گوش می‌رسید...

 «تی-90» در حال حاضر مهم‌ترین تانک صادراتی روس‌هاست و از خیلی جهات آسان‌ترین و دردسترس‌ترین تانک مدرنی است که می‌توان در نیمه‌ی شرقی دنیا تهیه کرد، تانکی که تا همین چند وقت پیش، زمزمه‌های خرید آن در ایران هم به گوش می‌رسید. تی-90 وارث به‌حق دو خاندان بزرگ «تی -72» و «تی-80» است که هر دو سال‌ها ستون فقرات زرهی ارتش شوروی را تشکیل می‌دادند و همچنان بخش قابل‌توجهی از سازمان رزم مکانیزه‌ی روسیه و بسیاری از کشورهای به‌جامانده یا مشترک‌المنافع با بلوک شرق هستند. تی-90 در نوع خود بهترین و موفق‌ترین تانک روسی مدرن شمرده می‌شود. تانکی که وقتی ساخته شد، برای اولین بار، تعادلی مناسب میان قیمت، پیچیدگی، توانمندی و تحرک برقرار کرد. اما تی-90 دقیقا چه ویژگی‌هایی دارد؟

تا پیش از فروپاشی شوروی، ارتش سرخ صاحب دو خانواده‌ی تانک‌های اصلی میدان نبرد بود که هر دو پابه‌پای هم تا سال‌های پایانی جنگ سرد توسعه پیدا کردند؛ خانواده‌ی بسیار مشهور تی-72 و خانواده‌ی تانک‌های کمتر شناخته‌شده‌ی تی-80  که هر دو در حقیقت وارث طرح جاه‌طلبانه و انقلابی تانک‌های تی-64 بودند. از بین این دو، تی-72، ارزان‌تر، ساده‌تر و قابل‌اطمینان‌تر بود و به همین خاطر هم خیلی زود محبوبیت فراوانی در بازار فروش پیدا کرد. در مقابل، تی-80 گران‌تر، پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر و صدالبته  پردردسرتر بود. این تانک که همانند تانک «آبرامز» آمریکایی از یک موتور توربین گازی استفاده می‌کرد، عملا ستون فقرات زرهی ارتش سرخ را تا پایان جنگ سرد تشکیل می‌داد. پس از فروپاشی شوروی، ارتش روسیه دیگر مثل ارتش سرخ، دو خانواده‌ی تانک نمی‌خواست. پس، نتیجه‌، تلاش برای ساخت یک تانک پیشرفته‌ی ارزان‌قیمت ترکیبی از تی-72 با تی-80 بود که در قالب تی-90 متولد شد...